Herkes için Mimarlık
Kurgu Mahali atölyeleri, Herkes İçin Mimarlık Derneği ve Tasarım Atölyesi Kadıköy işbirliğiyle 6 ve 20 Ekim 2018 tarihlerinde düzenlendi. Bu atölye dizisinde yaşanan çevrenin izini sürmek adına Kadıköy dokularının desene çevrilmesi ve mevcut mekânların deneyimlenerek çizimler üretilmesi amaçlandı. Araştırmacı, duyumsal ve deneysel çalışma atmosferinde kentin görselleştirilerek keşfedilmesi hedeflendi. 4. İstanbul Tasarım Bienali’nin kamusal programı kapsamında yapılan çalışmalar Edding’in desteğiyle gerçekleşti.
Atölyeler öncesinde yapılan hazırlık toplantılarında hem atölyenin içeriği hem de kullanılacak malzemeler üzerine çalışıldı. İçerik olarak kent üzerine yeniden düşünmeyi sağlayacak araçlar olarak kolaj ve çizimlerin kurgulanma ihtimalleri üzerine düşünüldü. İlk atölye için fotoğraf kolajları, ikinci atölye için ise harita çizimlerinin kopyalanması yoluyla üretimler yapılmasına karar verildi. Atölyeler sırasında kullanılacak malzemeler için ise atölye destekçisi Edding’in deneme amaçlı gönderdiği kâğıt, plastik, metal, seramik ve kumaş üzerine özelleşmiş kalemlerin kapasiteleri keşfedildi, bunların uygulamada en iyi sonuç verecekleri teknikler ve uygulama yüzeyleri belirlendi.
6 Ekim’de Tasarım Atölyesi Kadıköy’de yapılan ilk atölye kentte sokak ölçeğinde karşılaşılan dokuların oluşum ve yaşam süreçlerini yeniden düşünmeyi ve üretmeyi amaçladı. Atölyenin içeriğini tartışan bir bölümden sonra katılımcılara Kadıköy Yeldeğirmeni Mahallesi’nden bina cepheleri fotoğrafları dağıtıldı. Bu fotoğraflar üzerinden binaların ve içerisindeki yaşamların izini sürmek için onlardan birer hikâye kurgulamaları istendi. Fotoğraf ve hikâyenin yazıldığı kâğıt sırayla bir sonraki kişiye iletildi, böylelikle her fotoğraf için kolektif hikâyeler oluşturuldu. Bunlar katılımcıların kendi hikâyelerini ve dokularını kurgulamaları için birer altlık oldu. Atölyenin devamında herkes masa üstünde bulunan fotoğrafları alarak asetat kâğıtları üzerinden kopyalama tekniğiyle kendi doku kolajlarını üretti. Katılımcıların üretimlerini anlattığı ve üzerine yorumların yapıldığı son konuşma bölümünden sonra, asetatlar bir sonraki atölyeye kadar sergilenmek üzere panolara asıldı. 20 katılımcının katıldığı bu ilk atölye, kenti sokak ölçeğinde anlayıp dönüştürmek üzerine ortaya çıkan ürünleriyle ikinci atölye öncesi fikirsel bir temel oluşturdu.
Kurgu Mahali atölyesinin ikinci ayağı 20 Ekim’de yine Tasarım Atölyesi Kadıköy’deydi. Bu atölye kente üst ölçekten bakarak alanları birbiriyle ilişkileri, sınırları, geçişleri açısından değerlendirmeyi ve yeniden kurgulamayı hedefledi. Atölye öncesi Kadıköy’ün hazır haritalarının küçük ölçekli çıktıları masalara dağıtılırken, bir adet büyük ölçekli harita da yere serildi. Atölyenin başında katılımcılarla bu haritalardan okunan dokular üzerine kentin gelişimi üzerine bir tartışma yürütüldü. Devamında katılımcılar ilk atölyedeki gibi asetat kâğıtlarına haritalardan kent dokusu örnekleri kopyaladılar. Bu kopyalama ve bir araya getirme bölümü atölyenin ikinci kısmı olan farklı malzemeler üzerinde yapılacak çizimlerin hazırlığı oldu. İkinci bölümde şeffaf pleksi, beyaz seramik, Amerikan bezi, saç plaka gibi yüzeylere, bu yüzeyler için özelleşmiş Edding kalemler ile aktarılan çizimler, katılımcıların kentsel dokunun temsil ettiklerini yorumladıkları ve yeniden nasıl kurgulanabileceği üzerine fikirlerini aktardıkları üretimler oldu. 10 katılımcının yer aldığı atölyedeki üretimler daha önce Herkes İçin Mimarlık tarafından seyyar kentsel dönüşüm bürosu olarak üretilen aracın üzerinde sergilenmek üzere yerleştirildi.
Kurgu Mahali atölyeleri kenti çizim aracılığıyla yeniden düşünmeyi sağlarken, farklı yüzeylerde işleyen kalemleri deneyimlemeye imkân verdi. Herkes İçin Mimarlık ve Tasarım Atölyesi Kadıköy olarak bu atölyelerin gerçekleşmesini sağlayan İstanbul Tasarım Bienali, Edding ve atölye katılımcılarına teşekkür ederiz.
